Η Αγία Σοφία, παρά το μέχρι σήμερα καθεστώς της ως μουσείου, χρησιμοποιείται εν μέρει εδώ και χρόνια, με διάφορους τρόπους, ως χώρος μουσουλμανικής προσευχής. Το ΜέΡΑ25 εκφράζει την ουσιαστική ανησυχία του για τη διατήρηση, συντήρηση και ορατότητα των ασύλληπτης αξίας (θρησκευτικής, ιστορικής, πολιτισμικής, καλλιτεχνικής) εικονιστικών της παραστάσεων και ψηφιδωτών, οι οποίες δεν συμβαδίζουν με τη λατρεία του Ισλάμ και δυνητικά τίθενται σε κίνδυνο από την ολοκλήρωση της μετατροπής που επιχειρείται. Οι εγγυήσεις που έχουν δοθεί είναι εντελώς ανεπαρκείς ως προς τον σεβασμό στην ιστορική σημασία και ιδιοπροσωπία του ναού σε όλες τις πτυχές του, κάτι το οποίο οφείλει να κινητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα έτι περαιτέρω για τη διασφάλιση της διατήρησής του.

Η Αγία Σοφία κτίστηκε για να καταστεί η κατ’ εξοχήν εκκλησία της ανατολικής χριστιανοσύνης. Λειτούργησε ως τέτοια για εννέα αιώνες (537–1453), χρησιμοποιήθηκε ως μουσουλμανικό τέμενος για πέντε αιώνες (1453–1935), υπήρξε ρωμαιοκαθολική εκκλησία και εκκοσμικευμένο μουσείο για λίγες δεκαετίες (1204–1261 και 1935–2020). Αφ’ ης στιγμής διασφαλιζόταν η πρέπουσα συντήρησή της σε όλες τις πτυχές της, θα μπορούσε να αποδοθεί εν μέρει στις θρησκευτικές κοινότητες με το να λειτουργεί κυρίως ως μουσείο, να λαμβάνει χώρα εντός της μουσουλμανική προσευχή τις Παρασκευές και να τελείται ορθόδοξη θεία λειτουργία υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο τις Κυριακές και τις δεσποτικές/θεομητορικές εορτές. Αντί όμως να πάρει έναν τέτοιο δρόμο μερικής αναθεώρησης της κεμαλικής εκκοσμίκευσης, ο πρόεδρος Ερντογάν επέλεξε τον σωβινιστικό μαξιμαλισμό της αποκλειστικής μετατροπής σε τζαμί. Εκφράζουμε τον αποτροπιασμό μας γι’ αυτήν την επιθετική και στερούμενη ιστορικού σεβασμού κίνηση.

Το ΜέΡΑ25 υπενθυμίζει ότι αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ελλάδας η (ορθή) παρουσίαση σειράς θεμάτων ως ζητημάτων παγκόσμιου και διεθνούς, όχι διμερούς και ελληνοτουρκικού, ενδιαφέροντος.

Σωτήρης Μητραλέξης

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.